Sezon aktywności meszek i miejsca ich występowania
Problem występowania meszek w Polsce jest najbardziej widoczny w ciepłych miesiącach – tj. od przełomu kwietnia/maja aż do września. Owady te upodobały sobie obszary o zwiększonej wilgotności takie jak lasy, zarośla, tereny rzeczne i zalewowe. Ich największą aktywność odnotowuje się w ciągu dnia, z nasileniem na porę poranną i zmierzch. Ich liczebność w dużej mierze uzależniona jest po warunków atmosferycznych i lokalnych, nie mniej jednak są powszechne w całej Polsce i potrafią uprzykrzyć niejednej osobie spokojny czas odpoczynku lub pracy na świeżym powietrzu.
Ugryzienie meszki – objawy i powikłania zdrowotne
Wbrew pozorom, ugryzienie meszki, w niektórych przypadkach, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Jad meszki, raczej nieszkodliwy dla człowieka, u alergików może powodować do silnych reakcji skórnych (takich jak, wykwity, wysypka, rumień, pęcherze, krostki), ale również do wymiotów, trudności w oddychaniu, nudności, a nawet wstrząsu anafilaktycznego1. Ukąszeniom może towarzyszyć ogólne osłabienie organizmu, złe samopoczucie, gorączka, nasilające się bóle głowy, a także dolegliwości sercowe2.
Czy meszki przenoszą choroby?
Meszki mogą być wektorem chorób zakaźnych, np. tzw. ślepoty rzecznej. Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia z powodu ugryzienia meszki wzrok straciło 1,15 miliona osób. Zdaniem naukowców zmiany klimatyczne sprzyjają rozwojowi chorób zakaźnych przenoszonych przez te owady3.
Gatunki meszek w Polsce i sposób rozmnażania
W Polsce występuje ponad 50 gatunków meszek, z czego aż 8 z nich – krwiopijnych – regularnie atakuje ludzi i zwierzęta4. Inna literatura przedmiotu wskazuje, że w Polsce występuje aż 19 krwiopijnych gatunków meszek, jednakże zgodnie stwierdza, że 8 z nich atakuje człowieka5. Ich larwy żyją w ciekach wodnych – potokach, strumieniach, rzeczkach, rzekach, rowach melioracyjnych. Masowo rozmnażają się na przedmiotach znajdujących się pod wodą (chętnie na kawałkach folii), gdzie szacuje się, że na 1 cm2 może występować do 200 larw meszki6.
Meszki w miastach i działania władz
W 2024 roku eksperci stwierdzili, że najbardziej zagrożonym obszarem Polski pod kątem występowania meszek jest Lubelszczyzna, określając ją „zagłębiem meszek”. Owady te są niezwykle plastyczną grupą owadów, znacznie różniącą się od komarów. Coraz więcej pojawia się ich nie tylko na obszarach wiejskich, ale także w miastach, gdzie ich aktywność zauważalna jest w porach wieczornych. Meszki szukając pokarmu, wchodzą pod ubrania i we włosy. Kąsając, pozostawiają bolesne swędzenie i długotrwała opuchlizna, która w pierwszych minutach ugryzienia jest nieodczuwalna7. Lokalne media odnotowały sytuację, w której po spacerze z psem, jedna z mieszkanek miasta Chełm, z powodu licznych ugryzień przez komary i meszki, wymagała leczenia szpitalnego8.
W związku z występującą plagą meszek, miasto Włocławek w 2025 roku przeprowadziło nocną akcję dezynsekcji miasta pod nazwą „Zwalczanie plagi meszek i komarów na terenie Miasta Włocławek w 2025 roku”. Akcja objęła 400 ha powierzchni, w tym najbardziej zagrożone tereny zlokalizowane wokół cieków wodnych9.
Nie odnaleziono żadnych raportów czy publikacji dotyczących epidemiologii ukąszeń meszek w Polsce za poprzednie lata – nie są one monitorowane w ramach nadzoru sanitarno-epidemiologicznego. Istnieją jedynie doniesienia medialne i obywatelskie o występującym problemie. W związku z powyższym, podobnie jak w przypadku pluskiew, można wysnuć przypuszczenie, że problem jest wysoce niedoszacowany.
Jak wygląda ugryzienie meszki? Ślady i zdjęcia
Ugryzienie meszki bardzo często nie boli w pierwszym momencie – to efekt działania substancji znieczulających zawartych w ślinie owada. Dopiero po kilkunastu minutach pojawia się silne swędzenie, które może utrzymywać się nawet kilka dni. Typowe ślady ugryzienia meszki to zaczerwienienie, opuchlizna, drobne pęcherze lub niewielkie ranki. Reakcje te mogą być silniejsze u dzieci i osób z alergią. W sieci łatwo znaleźć zdjęcia dokumentujące, jak wygląda ugryzienie meszki – często są to zaognione, opuchnięte obszary skóry o średnicy kilku centymetrów.
Co na ugryzienie meszki?
W przypadku zauważenia ugryzienia meszki, warto jak najszybciej zdezynfekować miejsce ukąszenia i nałożyć preparat łagodzący świąd i stan zapalny – np. żel z panthenolem, alantoiną lub hydrokortyzonem. Dobrze sprawdzają się również chłodne okłady, a w razie reakcji alergicznej – leki przeciwhistaminowe (np. loratadyna, cetyryzyna).
Ważne: nie należy drapać ugryzień, gdyż może to doprowadzić do nadkażenia bakteryjnego. Jeśli pojawi się gorączka, duszności lub rozległy rumień – należy skonsultować się z lekarzem.
Skuteczny środek na meszki
Jak się chronić przed meszkami?
Skuteczna profilaktyka obejmuje unikanie przebywania w pobliżu cieków wodnych w godzinach zwiększonej aktywności owadów, noszenie odzieży zakrywającej ciało, a przede wszystkim stosowanie sprawdzonych repelentów zawierających substancje aktywne, takie jak ikarydyna. Produkty na bazie ikarydyny są łagodne dla skóry i jednocześnie skuteczne w odstraszaniu meszek.
Meszki to realny problem – warto być przygotowanym
Meszki to nie tylko irytujące owady, ale w niektórych przypadkach również realne zagrożenie zdrowotne. Znajomość ich aktywności, objawów ugryzienia oraz skutecznych metod ochrony pozwala zmniejszyć ryzyko nieprzyjemnych skutków kontaktu z tymi owadami. W sezonie wiosenno-letnim warto mieć pod ręką odpowiedni preparat ochronny, a w razie potrzeby – wiedzieć, co na ugryzienie meszki sprawdzi się najlepiej.
- Diagnostyka, Ugryzienie meszki – co zrobić? Jakie badanie wykonać? dostęp online: https://diag.pl/pacjent/artykuly/ugryzienie-meszki-co-zrobic-jakie-badanie-wykonac/, 03.07.2025. ↩︎
- E. Wegner, Meszki i ich zwalczanie w Polsce, Przegląd Komunalny 4/2010 (223), dostęp online: https://portalkomunalny.pl/plus/artykul/meszki-i-ich-zwalczanie-w-polsce, 03.07.2025. ↩︎
- Badacze z Niemiec alarmują. Agresywna populacja wzrośnie, dostęp online: https://wiadomosci.wp.pl/male-grozne-i-sa-wszedzie-polska-zareagowala-7019630946810784a, 03.07.2025. ↩︎
- Diagnostyka, Ugryzienie meszki – co zrobić? Jakie badanie wykonać? dostęp online: https://diag.pl/pacjent/artykuly/ugryzienie-meszki-co-zrobic-jakie-badanie-wykonac/, 03.07.2025. ↩︎
- E. Wegner, Meszki i ich zwalczanie w Polsce, Przegląd Komunalny 4/2010 (223), dostęp online: https://portalkomunalny.pl/plus/artykul/meszki-i-ich-zwalczanie-w-polsce, 03.07.2025. ↩︎
- E. Wegner, Meszki i ich zwalczanie w Polsce, Przegląd Komunalny 4/2010 (223), dostęp online: https://portalkomunalny.pl/plus/artykul/meszki-i-ich-zwalczanie-w-polsce, 03.07.2025. ↩︎
- Radio Lublin, „Po prostu plaga”. Meszki dają się we znaki mieszkańcom Lubelszczyzny, dostęp online: https://radio.lublin.pl/2024/05/po-prostu-plaga-meszki-daja-sie-we-znaki-mieszkancom-lubelszczyzny/, 03.07.2025. ↩︎
- Super tydzień chełmski, Chełm. Komary i meszki opanowały miasto. Spacer może skończyć się szpitalem, dostęp online: https://www.supertydzien.pl/artykul/30478%2Cchelm-komary-i-meszki-opanowaly-miasto-spacer-moze-skonczyc-sie-szpitalem, 03.07.2025. ↩︎
- Ruszyła akcja zwalczania meszek i komarów w 2025 roku we Włocławku. Pierwsza tura oprysków za nami. Zdjęcia, dostęp online: https://wloclawek.naszemiasto.pl/ruszyla-akcja-zwalczania-meszek-i-komarow-w-2025-roku-we-wloclawku-pierwsza-tura-opryskow-za-nami-zdjecia/ar/c1p2-27613099, 03.07.2025. ↩︎